LVB & Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen

Kinderen en (jong)volwassenen met een LVB zijn gevoeliger voor de impact van traumatische gebeurtenissen en maken dit vaker dan anderen mee. Op deze pagina geven we hier meer informatie over en vindt je de weg naar handreikingen en tools.
handreiking Trauma

Mensen met een LVB ervaren vaker dan leeftijdsgenoten zonder een LVB traumatische en/of stressgerelateerde klachten. Zo vaak zelfs, dat van de mensen met een LVB in de zorg, zeker de helft een ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt. 

Hoe komt dat?

Er wordt van trauma gesproken wanneer iemand na het meemaken van een ingrijpende gebeurtenis psychische klachten blijft ervaren die gelinkt zijn aan de gebeurtenis. Vaak lukt het iemand dan niet om deze ingrijpende gebeurtenis te verwerken. Mensen met een (licht) verstandelijke beperking hebben vaker minder cognitieve mogelijkheden om ingrijpende gebeurtenissen te verwerken, omdat daarover nadenken en redeneren ingewikkelder kan zijn. 

Wat ook mee kan spelen, is dat in het leven van mensen met een LVB relatief veel onverwachte gebeurtenissen plaatsvinden. Mensen zonder deze beperking zien gebeurtenissen vaker aankomen en kunnen zich daar op voorbereiden. Voor mensen met een LVB kunnen ingrijpende gebeurtenissen uit het niets komen.

Weinig herkend en gediagnosticeerd

Ondanks dat het hebben van een LVB kwetsbaar maakt voor trauma worden traumagerelateerde klachten dikwijls niet als zodanig herkend en gediagnosticeerd. Om daar verandering in te brengen, heeft een werkgroep van Academische Werkplaats Kajak, bestaande uit 9 deskundige professionals, onder voorzitterschap van Carina van Kregten, zich op dit onderwerp gestort. Zij hebben met elkaar alle kennis en informatie verzameld over trauma en stressorgerelateerde problemen bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB.

Dit heeft in 2020 geleid tot de Handreiking ‘Tijdig signaleren en behandelen van trauma- en stressorgerelateerde problemen bij jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking’.

handreiking Trauma

Handreiking Trauma- en stressorgerelateerde problemen

Tijdig signaleren en behandelen van trauma- en stressorgerelateerde problemen bij jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking

Waar vind je als professional informatie?

Meer informatie

  • Het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft een aparte pagina over trauma en kindermishandeling bij kinderen en adolescenten. De informatie die daarop staat, geldt in de basis ook voor kinderen en adolescenten met een LVB. Daarnaast is er ook nog een aparte pagina over chronisch trauma.
  • Eén van de Richtlijnen Jeugdhulp en Jeugdbescherming betreft het Signaleren traumagerelateerde problemen. Deze richtlijn geeft aanbevelingen voor het signaleren van traumagerelateerde klachten en het toeleiden naar passende zorg. Ook dit gaat over jeugdigen zonder een LVB, maar de inhoud geldt ook voor jeugdigen met een LVB.
  • In deze video van het Centrum voor Consultatie en Expertise vertelt Maril Veraart meer over trauma als overlevingsgedrag, ook bij mensen met een (licht) verstandelijke beperking.
  • Voor volwassenen met een LVB en een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en/of trauma staat in de paragraaf ‘Specifieke stoornissen/probleemgebieden’ in dit Overzicht van informatiebronnen weergegeven wat daarover bekend is.
  • Daarnaast geldt ook voor volwassenen met een LVB dat wat bekend is over trauma- en stressorgerelateerde stoornissen bij mensen zonder een LVB ook op hen van toepassing is. Deze ggz-zorgstandaard Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen is daarom ook voor mensen met een LVB relevant. 

Literatuur