Home » Tijdschrift LVB Onderzoek en Praktijk

Tijdschrift LVB Onderzoek en Praktijk

LVB Onderzoek & Praktijk is een uitgave voor professionals uit de praktijk en onderzoekswereld. In dit tijdschrift worden nieuwe inzichten en ervaringen over het werken met cliënten met LVB problematiek gedeeld.

Tijdschrift LVB Onderzoek & Praktijk 

LVB Onderzoek & Praktijk is een uitgave van het Landelijk Kenniscentrum LVB en verschijnt ieder voor- en najaar.
Alle artikelen zijn peer-reviewed. Inhoudelijke bijdragen aan LVB Onderzoek & Praktijk en LVB zijn welkom! 

Een bijdrage indienen?
Bijdragen kunnen geleverd worden in de vorm van een artikel, discussiestuk, column, verslag van een congres, notitie over een onderzoek, reactie op een verschenen artikel, recensie over een publicatie, tips over cursussen en workshops, et cetera.

De redactie geeft waar nodig commentaar op ingezonden kopij en samen met de auteur(s) wordt de definitieve versie vormgegeven.
In de auteursrichtlijnen staan de voorwaarden waaraan een publicatie moet voldoen. Alvast een paar belangrijke aanwijzingen:

  • De relevantie voor de LVB-zorg moet duidelijk aangegeven zijn.
  • Een bijdrage is maximaal 4700 woorden. 

De deadline voor het voorjaarsnummer is 1 maart. Voor het najaarsnummer is de deadline 1 september

E-mail de hoofdredactie

Hoofdredacteur
Mariët van der Molen

Bekijk en download gratis de nieuwste editie of ga direct naar losse artikelen

Jaargang 20, nr 2.

Voorwoord

Alweer november 2022, dus tijd voor een nieuw nummer van LVB Onderzoek & Praktijk. En wat voor een nummer. Het is geen themanummer, maar het heeft er wel wat van weg met drie stukken over inclusie en twee bijdragen die hier nauw op aansluiten. Ze gaan in ieder geval allemaal over het streven naar een zo optimaal mogelijke en volledige deelname aan de maatschappij.

Allereerst is daar een bijdrage van Femke Scheffers en drie collega’s over veerkrachtig functioneren: “het effectief onderhandelen over, aanpassen aan, of beheren van bronnen van stress en trauma”. De auteurs geven aan dat mensen met een verstandelijke beperking vaker stress, tegenspoed en ingrijpende ervaringen meemaken in vergelijking met personen zonder deze beperking. Toch lukt het veel van deze mensen om op een positieve wijze vorm te geven aan hun leven. Dat heeft te maken met veerkracht. Hulpverleners kunnen ondersteunen bij het navigeren naar de bronnen van veerkracht. In het stuk worden praktische handvatten omschreven om hulpverleners daarbij op weg te helpen.

De column is deze keer geschreven door Carlo Schuengel, hoogleraar Orthopedagogiek aan de VU. Hij schrijft over de noodzaak van het includeren van mensen met een verstandelijke beperking in wetenschappelijk onderzoek. In veel studies worden mensen die op een intelligentietest een IQ-score onder de 70 halen vaak uitgesloten. Maar, zo betoogt Schuengel, als mensen met een (licht) verstandelijke beperking systematisch ontbreken in wetenschappelijk onderzoek, “groeit ook de kloof tussen wat mensen met een licht verstandelijke beperking nodig en te bieden hebben en datgene wat de samenleving biedt en vraagt”. Wie niet wordt geteld, telt niet mee, aldus Schuengel.

Valerie de Groot en haar collega’s bespreken in hun bijdrage een manier om kennis op te halen bij mensen met een LVB of Niet Aangeboren Hersenletsel. Ze hebben daartoe de Onderzoeksbox ontwikkeld, een doos met daarin allerlei materialen waarmee deelnemers kunnen aangeven wat ze van iets vinden. De materialen die in de doos kunnen, zijn afhankelijk van het onderwerp. In dit geval ging het om de ervaringen met twee apps. In de onderzoeksbox die in dit onderzoek gebruikt is, zat bijvoorbeeld een voice-recorder, een notitieboekje en een dagboekje waarin ervaringen weergegeven kunnen worden met behulp van smileys. De auteurs geven aan dat het weliswaar een tijdsintensieve, maar ook een aantrekkelijke en laagdrempelige methode is voor cliënten om hun ervaringen te delen.

Dan een bijdrage van Licheng Chao en Andries Schilperoord over inclusie van mensen met een migratieachtergrond, met of zonder LVB, in de hulpverlening. Hulpverleners zijn in Nederland veelal wit, ook in hun werkwijze. De auteurs betogen onder meer dat het onvoldoende onderkennen van institutioneel racisme een negatieve invloed heeft op de kwaliteit van diagnostiek, behandeling en scholing. Hun artikel biedt inzicht in hoe racisme bij kinderen ontstaat en geeft handvatten hoe hier mee om te gaan.

Tenslotte wordt in het artikel van Jolien van Aar en collega’s een onderzoek naar So-Cool beschreven. So-Cool is een leerstraf voor jongeren met een LVB die een delict hebben gepleegd. Om recidive te voorkomen wordt met behulp van gedragsoefeningen onder andere gewerkt aan de sociale informatieverwerking en het zelfvertrouwen. In dit onderzoek bij 411 jongeren, is geen effect gevonden op recidive. Volgens de auteurs heeft dat mogelijk ook te maken met de methode van onderzoek. Maar, op sommige vlakken werd wél een verbetering gezien, zoals verbeterde sociale probleemoplossingsvaardigheden.

Kortom, alle bijdragen gaan over het streven naar een zo optimaal mogelijke deelname aan de maatschappij door iedereen. Tenslotte nog uw aandacht voor het volgende; Sinds 2020 brengen wij een doorlopend online themanummer uit over LVB-problematiek en de digitale wereld van apps, games, E-Health, wearables, et cetera. Zie https://www.kenniscentrumlvb.nl/lvb-de-digitale-wereld/. Dat loopt nog niet storm, bij deze doe ik een oproep om met bijdragen (praktijkervaringen; onderzoeksprojecten; et cetera) te komen.

Ik wens u een gezond, goed, wijs en reflectief Najaar en tot in het Voorjaar!

Mariët van de Molen

Hoofdredacteur

Het ondersteunen van veerkrachtig functioneren bij mensen met verstandelijke beperkingen

Scheffers, Vervoort-Schel, Pellemans-van Rooijen & Moonen

De auteurs geven aan dat mensen met een verstandelijke beperking vaker stress, tegenspoed en ingrijpende ervaringen meemaken in vergelijking met personen zonder deze beperking. Toch lukt het veel van deze mensen om op een positieve wijze vorm te geven aan hun leven. Dat heeft te maken met veerkracht. Hulpverleners kunnen ondersteunen bij het navigeren naar de bronnen van veerkracht. In het stuk worden praktische handvatten omschreven om hulpverleners daarbij op weg te helpen.

Meetellen: Toegankelijkheid van onderzoek voor mensen met een licht verstandelijke beperking

Schuengel

Hij schrijft over de noodzaak van het includeren van mensen met een verstandelijke beperking in wetenschappelijk onderzoek. In veel studies worden mensen die op een intelligentietest een IQ-score onder de 70 halen vaak uitgesloten. Maar, zo betoogt Schuengel, als mensen met een (licht) verstandelijke beperking systematisch ontbreken in wetenschappelijk onderzoek, “groeit ook de kloof tussen wat mensen met een licht verstandelijke beperking nodig en te bieden hebben en datgene wat de samenleving biedt en vraagt”. Wie niet wordt geteld, telt niet mee, aldus Schuengel. Hij schrijft over de noodzaak van het includeren van mensen met een verstandelijke beperking in wetenschappelijk onderzoek. In veel studies worden mensen die op een intelligentietest een IQ-score onder de 70 halen vaak uitgesloten. Maar, zo betoogt Schuengel, als mensen met een (licht) verstandelijke beperking systematisch ontbreken in wetenschappelijk onderzoek, “groeit ook de kloof tussen wat mensen met een licht verstandelijke beperking nodig en te bieden hebben en datgene wat de samenleving biedt en vraagt”. Wie niet wordt geteld, telt niet mee, aldus Schuengel.

Totstandkoming en toepassing van de ‘onderzoeksbox’, als methode om ervaringen met technologie op te halen bij mensen met een licht verstandelijke beperking en nietaangeboren hersenletsel

De Groot, Patel, Ter Stal, Vos, Van der Weegen, Buimer & Van der Poel

De Onderzoeksbox, een doos met daarin allerlei materialen waarmee deelnemers kunnen aangeven wat ze van iets vinden. De materialen die in de doos kunnen, zijn afhankelijk van het onderwerp. In dit geval ging het om de ervaringen met twee apps. In de onderzoeksbox die in dit onderzoek gebruikt is, zat bijvoorbeeld een voice-recorder, een notitieboekje en een dagboekje waarin ervaringen weergegeven kunnen worden met behulp van smileys. De auteurs geven aan dat het weliswaar een tijdsintensieve, maar ook een aantrekkelijke en laagdrempelige methode is voor cliënten om hun ervaringen te delen.

Reflectie op kleur: Lessen voor antiracisme in de praktijk

Chao & Schilperoord

Hulpverleners zijn in Nederland veelal wit, ook in hun werkwijze. De auteurs betogen onder meer dat het onvoldoende onderkennen van institutioneel racisme een negatieve invloed heeft op de kwaliteit van diagnostiek, behandeling en scholing. Het artikel biedt inzicht in hoe racisme bij kinderen ontstaat en geeft handvatten hoe hier mee om te gaan.

De effectiviteit van de leerstraf So-Cool voor jongeren met een licht verstandelijke beperking

Van Aar, Eekhout, Hoogeveen & Riegman

So-Cool is een leerstraf voor jongeren met een LVB die een delict hebben gepleegd. Om recidive te voorkomen wordt met behulp van gedragsoefeningen onder andere gewerkt aan de sociale informatieverwerking en het zelfvertrouwen. In dit onderzoek bij 411 jongeren, is geen effect gevonden op recidive. Volgens de auteurs heeft dat mogelijk ook te maken met de methode van onderzoek. Maar, op sommige vlakken werd wél een verbetering gezien, zoals verbeterde sociale probleemoplossingsvaardigheden.

Jaargang 20, nr 1.

Jessica Vervoort-Schel en collega’s schrijven over de desastreuze effecten van Adverse Childhood Experiences (ACE’s), ingrijpende jeugdervaringen. Organisatiebrede implementatie van Trauma Informed Care kan organisaties een fundament bieden voor welbevinden en ontwikkeling, passende behandeling en ondersteuning, en preventie van ingrijpende (jeugd)ervaringen bij zowel de hulpvrager als de hulpverlener.

Jolanda Douma en Suzanne Homma hebben een verkennend onderzoek gedaan naar suïcide en suïcidepreventie bij mensen met een LVB. Zij lijken daar een verhoogd risico op te hebben. In dit artikel wordt o.a. uiteengezet wat belangrijk is in de ondersteuning van mensen met een LVB die suïcidale uitspraken doen of gedrag vertonen.

Maroesjka van Nieuwenhuijzen is geïnterviewd ter gelegenheid van haar aanstelling als Bijzonder hoogleraar Licht verstandelijke beperking, ouderschap en jeugdbescherming aan de Universiteit van Amsterdam. Zij vertelt over wat de leerstoel inhoudt en wat het werkveld daar de komende vijf jaar van gaat merken.

In het artikel daarna gaat zij daar al wat dieper op in. Maroesjka van Nieuwenhuijzen en collega’s schrijven over het recht op passende hulp voor gezinnen van ouders met een LVB en pleiten voor preventieve continue duurzame ondersteuning.

De column is deze keer geschreven door Bas van Diggelen van Driestroom. Hij houdt een pleidooi om kritisch te zijn op het gebruik van het label LVB, want ‘Words matter’.

Aan de hand van casus Sterre maken Judith de Vroomen en Michel van den Bogaard van Specialistische GGZ Herlaarhof inzichtelijk wat je kunt doen als traumabehandeling niet of zelfs averechts lijkt te werken. Het blijkt dat met aanpassingen de therapie toch kan slagen.

Andries Schilperoord en Annematt Collot d’Escury gaan in hun bijdrage in waarom complottheorieën gemakkelijk gehoor vinden bij kwetsbare jongeren én wat het devies is: blijf in gesprek.

Lees hier peer-reviewed artikelen waarin onderzoek naar een LVB en het gebruik van digitale middelen, de ontwikkelingen en praktische toepassingen centraal staan.

Redactie

Hoofdredacteur 
Mariët van der Molen

Redactie

Annematt Collot D’Escury-Koenigs
Jolanda Douma
Annie de Groot
Hendrien Kaal
Maroesjka van Nieuwenhuijzen
Albert Ponsioen
Andries Schilperoord
Hilde Tempel

Tekstcorrecties

Jolanda Douma

Vermenigvuldiging Nezzo print en creatie – Druten
www.nezzo.nl

Correspondentie, kopij en abonnementen

Landelijk Kenniscentrum LVB
t.a.v. Redactie LVB Onderzoek & Praktijk
Churchilllaan 11
3527 GV  Utrecht

tel. 030-7400400
E-mail: redactie@kenniscentrumlvb.nl