Home » Tijdschrift LVB Onderzoek en Praktijk

Tijdschrift LVB Onderzoek en Praktijk

LVB Onderzoek & Praktijk is een uitgave voor professionals uit de praktijk en onderzoekswereld. In dit tijdschrift delen we nieuwe inzichten en ervaringen op het gebied van werken met cliënten met LVB problematiek.

Tijdschrift LVB Onderzoek & Praktijk

Dit tijdschrift is een uitgave van het Landelijk Kenniscentrum LVB en verschijnt ieder voor- en najaar. Alle artikelen zijn peer-reviewed. Inhoudelijke bijdragen  zijn welkom! 
Bijdragen kunnen geleverd worden in de vorm van een artikel, discussiestuk, column, verslag van een congres, notitie over een onderzoek, reactie op een verschenen artikel, recensie over een publicatie, tips over cursussen en workshops, et cetera.

De redactie geeft waar nodig commentaar op ingezonden kopij en samen met de auteur(s) wordt de definitieve versie vormgegeven.
In de auteursrichtlijnen staan de voorwaarden waaraan een publicatie moet voldoen. Alvast een paar belangrijke aanwijzingen:

  • De relevantie voor de LVB-zorg moet duidelijk aangegeven zijn.
  • Een bijdrage is maximaal 4700 woorden. 

De deadline voor het voorjaarsnummer is 1 maart. Voor het najaarsnummer is de deadline 1 september

E-mail de hoofdredactie
Hoofdredacteur
Mariët van der Molen

Hoofdredacteur 
Mariët van der Molen

Redactie
Anika Bexkens
Annematt Collot D’Escury-Koenigs
Jolanda Douma
Annie de Groot
Hendrien Kaal
Maroesjka van Nieuwenhuijzen
Albert Ponsioen
Andries Schilperoord
Hilde Tempel

Tekstcorrecties
Jolanda Douma

Vermenigvuldiging Nezzo print en creatie – Druten
www.nezzo.nl

Correspondentie, kopij 
Landelijk Kenniscentrum LVB
t.a.v. Redactie LVB Onderzoek & Praktijk
Churchilllaan 11
3527 GV  Utrecht

E-mail: redactie@kenniscentrumlvb.nl

ISSN printversie 2950-6409
ISSN online/pdf-versie 2950-6417

Bekijk en download gratis de nieuwste editie of ga direct naar losse artikelen

Voorjaarseditie 2024

Jaargang 22, nr 1.

Voorwoord

Wat zijn er voor dit Voorjaarsnummer weer mooie en rele­vante stukken ingediend bij de redactie!

In de studie van Marieke Werkman en Maaike van Rest werd de eerste stap genomen in de ontwikkeling van de Sociale InformatieVerwerkingsTest voor (jong)Volwas­senen (SIVT-V), namelijk het exploreren van thema’s in sociale situaties die door (jong)volwassenen met een LVB als problematisch worden ervaren. Op basis van focus­groepen en interviews met ervarings- en gedragsdes­kundigen zijn zes van dergelijke thema’s gevonden. Een prachtig uitgevoerde studie met heldere en belangrijke resultaten.

Sandra Fokkens en Suzanne de Ruig hebben de JIMaanpak onderzocht in gezinnen waar sprake is van een LVB. JIM staat voor Jouw Ingebrachte Mentor en is ontwik­keld vanuit de ambitie om uithuisplaatsing te voorkomen. Wat is er nodig om de JIMaanpak in te zetten in gezinnen waarin sprake is van een LVB? Waar moet je rekening mee houden en hoe pas je de aanpak aan aan deze gezinnen? Op basis van ervaringen van experts wordt in dit artikel zoveel mogelijk antwoord gegeven op deze vragen. De conclusie is in ieder geval: Ook in deze gezinnen kan het ingezet worden, maar met aanpassingen.

Dan een mooie casus van Andries Schilperoord, inmid­dels bijna een huisauteur. De casus gaat over Matthew, een vrolijke, leergierige 17-jarige jongeman. Door pestge­drag van andere leerlingen, ontwikkelde hij dwangklach­ten, uiteindelijk leidend tot psychotische klachten. Naar school gaan lukte op een gegeven moment niet meer. Zijn LVB en ASS vroegen om een behandeling op maat. Die kreeg hij. Met veel zorg, beleid en met inzet van onder andere moeder, een hulptherapeut en een kwartetspel, heeft Matthew zo’n 10 EMDR-sessies volgens de verha­lenmethode doorlopen, in een periode van twee weken. Hoe dat allemaal is aangepakt en heeft uitgepakt, leest u in het betreffende artikel.

We hebben een nieuwe rubriek: Op de zeepkist: Inspi­ratie uit de praktijk. Deze rubriek staat open voor mensen werkzaam in de zorg voor mensen met een LVB die hun enthousiasme willen delen over een bepaalde werkwijze, methode, bejegening of activiteit, met als doel het inspire­ren van de lezer. Patricia van Stuivenberg-Rutten trapt af met een mooi en inspirerend betoog over Pro; een woon­vorm waarin onvoorwaardelijke zorg geboden wordt aan mensen met een LVB en extreem agressief gedrag.

Promotienieuws. Dit keer van Femke Scheffers. Zij promoveerde in maart op het proces van veerkracht bij mensen met een VB; hoe gaan zij om met tegenslag? Voor dit tijdschrift schreef zij een Nederlandse samenvatting.

Tot slot, onlangs verscheen voor professionals de ‘Handreiking passende transitiezorg voor jongeren met een LVB plus bijkomende psychische of gedragsproble­matiek’ van de Academische werkplaats Kajak. Daarin is wetenschappelijke en praktijkkennis gebundeld en worden adviezen gegeven voor goede zorg voor deze jon­geren bij de overgang naar volwassenheid. In dit nummer staat een korte samenvatting en verwijzing naar waar de handreiking te vinden is.

Kortom, het is weer een nummer vol met belangrijke en inspirerende ervaringen en kennis uit de praktijk en de wetenschap. Veel plezier met lezen en tot in het najaar!

Welke thema’s in sociale situaties zijn problematisch voor (jong)volwassenen met een licht verstandelijke beperking?

Werkman & Van Rest

Introductie: Het verband tussen sociale informatieverwerking (SIV) en externaliserend gedrag wordt diagnostisch in kaart gebracht bij jongeren met een LVB. Bij (jong)volwassenen met een LVB is hierover minder onderzocht terwijl de klinische relevantie wel is aangetoond. Hoe en in welke sociale situaties SIV-problemen zich uiten is hierbij een cruciale vraag.
Deze studie beoogt de thema’s voor sociale probleemsituaties te onderzoeken als eerste stap in de ontwikkeling van het instrument SIVT-V.

Methode: Semigestructureerde interviews (n=10; 21-52 jaar, M (SD): 34,30 (9,80)) en focusgroepen zijn gehouden met (jong)volwassenen met een LVB en gedragsdeskundigen (n=7; n=8). De data zijn inductief geanalyseerd met een thematische analyse van sociale situaties die als problematisch werden ervaren.

Resultaten: Er zijn zes thema’s gevonden: 1. Onrechtvaardigheid; 2. Pesten; 3. Niet aan Afspraken Houden; 4. Niet worden Geaccepteerd; 5. Geen Rekening Houden met mij; 6. Bemoeien. Alle (jong)volwassenen met LVB benoemden Pesten en Onrechtvaardigheid.

Discussie en conclusie: Zes thema’s gaven de meest cruciale sociale probleemsituaties weer. Deze werden benoemd door jongvolwassenen en volwassenen met een LVB, en in eerder onderzoek ook door kinderen en jongeren. Sociale probleemsituaties lijken hierdoor universeel. Er zijn ook (sub)thema’s gevonden die samenhingen met de specifieke setting waarin (jong)volwassenen met een LVB zich bevinden. Het onderzoek biedt een belangrijke basis in de ontwikkeling van nieuwe SIV-diagnostiek.

Relatie-acrobatiek in de praktijk: De JIMaanpak in gezinnen waar sprake is van een licht verstandelijke beperking

Fokkens & De Ruig

Al ruim 10 jaar wordt de JIMaanpak (Jouw Ingebrachte Mentor) ingezet in gezinnen met complexe problematiek en waar uithuisplaatsing van een of meer kinderen dreigt. Onderzoek laat zien dat deze aanpak daadwerkelijk bijdraagt aan vermindering van het aantal uithuisplaatsingen. Het is echter onduidelijk of deze aanpak ook in gezinnen kan worden ingezet waarin een of meer gezinsleden een licht verstandelijke beperking hebben. Drie professionals met deze specifieke ervaring zijn hierover geïnterviewd. Aan de hand van concrete casussen wordt uiteengezet dat het inderdaad mogelijk is om
de JIMaanpak in deze gezinnen in te zetten en wat daarvoor belangrijke aandachtspunten zijn.

Traumabehandeling bij een jongen met een LVB, ASS en psychosegevoeligheid

Schilperoord

Sinds Francine Shapiro tijdens een boswandeling merkte dat de oogbewegingen die ze maakte door de flikkering van het licht haar hielpen de stress te verminderen van
storende gedachten, is er heel wat gebeurd. EMDR is niet meer weg te denken; het is een van de meest toegepaste vormen van behandeling. Aanvankelijk ontwikkeld en verfijnd voor traumabehandeling, wordt het nu voor een veelheid aan stoornissen en klachten ingezet. Er komt ook steeds meer ervaring in het inzetten van deze behandelvorm bij een variatie aan doelgroepen. Want hoe eenduidig
het protocol ook is, veel cliënten hebben toch een benadering op maat nodig. In dit artikel wordt besproken welke aanpassingen er gemaakt zijn in de behandeling bij Matthew, een jongen met het Prader-Willi syndroom en een autismespectrumstoornis (ASS), functionerend op het niveau van een licht verstandelijke beperking (LVB, IQ rond de 60).

Op de zeepkist: Inspiratie uit de praktijk Onvoorwaardelijke zorg LVB+

Van Stuivenberg-Rutten

De nieuwe rubriek ‘Op de zeepkist: Inspiratie uit de praktijk’ is bedoeld voor mensen werkzaam in de zorg voor mensen met een LVB die hun enthousiasme willen delen over een bepaalde werkwijze, methode, bejegening of activiteit. In dit nummer houdt Patricia van Stuivenberg-Rutten een inspirerend betoog over Pro; een woonvorm waarin onvoorwaardelijke zorg geboden wordt aan mensen met een LVB en extreem agressief gedrag.

Promotienieuws

Scheffers

Femke Scheffers promoveerde in maart op het proces van veerkracht bij mensen met een VB; hoe gaan zij om met tegenslag? Voor LVB Onderzoek & Praktijk schreef zij een Nederlandse samenvatting. 

Handreiking Passende Transitiezorg voor jongeren met een licht verstandelijke beperking plus psychische of gedragsproblematiek

Dekker

Marielle Dekker geeft een samenvatting van deze nieuwe handreiking van de Academische Werkplaats Kajak. De combinatie van een LVB plus psychische en/ of gedragsproblematiek maakt voor jongeren de transitiefase naar volwassenheid en naar passende volwassenenzorg vaak complex. Juist in de turbulente transitiefase naar volwassenheid is het belangrijk dat de zorg met hen meegroeit en aansluit op hun behoeftes. Goede transitiezorg is daarvoor onontbeerlijk.