LVB & Problematische gehechtheid

Bij kinderen met een LVB zien we vaker dat de gehechtheidsrelatie met de ouders problematisch is. 
Voorkant-AW-Kajak-problematische-gehechtheid

Een veilige gehechtheidsrelatie met de ouder(s) vormt een belangrijke basis voor een optimale ontwikkeling van een kind. Bij kinderen met een LVB zien we echter vaker dat die gehechtheid problematisch is. Dit vergroot het risico op allerlei sociaal-emotionele, psychische en gedragsproblemen. Verschillende kenmerken van een LVB en omgevingsfactoren spelen een rol bij het ontstaan van deze problemen.

Verhoogd risico op problematische gehechtheid bij LVB

Er is een verband tussen ouderlijke sensitiviteit en responsitiviteit met de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie. Voor ouders kan het lastig zijn om op hun kind af te stemmen, omdat jeugdigen met een LVB vaker problemen met de emotieregulatie en informatieverwerking kunnen hebben, gevoeliger zijn voor stress en vaker minder goede copingvaardigheden ontwikkelen. 

Echter, kinderen met een LVB krijgen vaker te maken met een ontoereikende opvoedkundige omgeving, bijvoorbeeld doordat de ouder(s) ook een LVB heeft. Als kinderen opgevoed worden door een ouder(s) met een LVB is er een verhoogd risico op gehechtheidsproblemen. Dit kan komen door mogelijke beperkingen in het inlevingsvermogen, een gebrek aan kennis over de behoeften en de ontwikkeling van een kind en het gebrek aan opvoedingsvaardigheden bij deze ouders. Daarnaast kan intergenerationele overdracht van gehechtheidsproblemen een rol spelen. Sommige ouders hebben zelf geen optimale opvoedgeschiedenis of zijn zelf emotioneel beschadigd in relaties.

Beschermende factor

De combinatie van ongunstige omgevingsinvloeden, verhoogde psychologische stress en beperkte copingvaardigheden bij kind en ouders verhogen het risico op een onveilige gehechtheidsrelatie. Daarmee valt een belangrijke beschermende factor ter voorkoming van het ontwikkelen van psychische problemen bij de jeugdige met een LVB weg. Dit vergroot het risico op het ontwikkelen van een problematische gehechtheid. Bij kinderen met een LVB waarbij ook bij een ouder of beide ouders sprake is van een LVB en waarbij sprake is van complexe problemen is het extra belangrijk om de (ontwikkeling van de) gehechtheidsrelatie tussen kind en ouders te volgen.

Academische werkplaats Kajak

De Handreiking Diagnostiek en behandeling van problematische gehechtheid bij jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB van Academische Werkplaats Kajak. Een practice-based handreiking voor diagnostici & behandelaren binnen de specialistische jeugd-GGZ en LVB-jeugdzorg.

Handreiking Begeleiden van ouders met een verstandelijke beperking en multiproblematiek

Het ondersteunen van gezinnen waarin een of beide ouders een LVB heeft en er ook nog sprake is van ernstige bijkomende problemen vergt specifieke kennis, houding en vaardigheden van de gezinsbegeleiders.

Waar vind je als professional meer informatie?

Tools

  • Over volwassenen met een LVB en problematische gehechtheid is meer informatie te vinden in dit Overzicht van informatiebronnen. In de paragraaf ‘Specifieke stoornissen / probleemgebieden’ gaat een apart deel over Hechtingsstoornis / problematische gehechtheid.
  • Op het Kennisplein Gehandicaptensector vind je een aparte pagina over LVB en gehechtheidsproblematiek. Daarop staan links naar een aantal specifieke publicaties.
  • ‘s Heeren Loo heeft een webinar opgenomen over herkennen en omgaan met gehechtheidsproblemen bij mensen met LVB.

Meer informatie

  • Eén van de Richtlijnen Jeugdhulp en Jeugdbescherming betreft Problematische gehechtheid. Deze richtlijn gaat o.a. in op signalering en diagnostiek en preventie en interventie. In een klein gedeelte van de richtlijn wordt aandacht besteed aan kinderen met een LVB, maar ook voor hen kan deze richtlijn gebruikt worden.
  • Het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie heeft een pagina over hechting die interessant is voor professionals binnen de psychiatrie en professionals die werkzaam zijn op scholen.
  • Het Nederlands Jeugdinstituut deelt in hun dossier Hechting en hechtingsproblemen informatie voor professionals in het brede jeugddomein.