LVB & over- en ondervraging

Jeugdigen met een LVB worden vaak overvraagd, maar ook ondervraging komt voor. Wat kun je daar als onderwijsprofessional aan doen?

Voorkom over- en ondervraging

We weten dat jeugdigen met een LVB stelselmatig worden overvraagd op school, op het werk en in het alledaagse leven. Ze lopen veelal op hun tenen om zichzelf staande te kunnen houden. Ook ondervraging kan tot problemen leiden. Als we te veel taken en verantwoordelijkheden uit handen nemen bij een jeugdige dan kan dat ook een ongunstig of zelfs een schadelijk effect hebben op de sociaal-emotionele ontwikkeling van een jeugdige. Er kan zelfs sprake zijn van een achteruitgang. Dit wil je natuurlijk voorkomen bij de ondersteuning van een jeugdige met een LVB.

Meer lezen over de mogelijke signalen van een LVB? Zie dan de handreiking vroegsignalering van een LVB.

De risico’s van over- en ondervraging op school

Overvraging
Als leerlingen overvraagd worden op school, begrijpen ze veel informatie niet goed of kunnen deze moeilijk verwerken. En als er geregeld iets misgaat, kan dit leiden tot faalangst, gebrek aan zelfvertrouwen, overschreeuwen, druk of lastig gedrag en teruggetrokken of neerslachtig zijn.

Deze negatieve gevoelens worden dan gezien als lastig, terwijl het niet zozeer gaat om niet willen, als wel om niet kunnen. Structurele overvraging kan ertoe leiden dat deze leerlingen vroegtijdig uitvallen op school. En dat willen we natuurlijk voorkomen. Als je als docent beter de frustraties en beperkingen van een leerling kent, ontstaat er meer ruimte om de positieve eigenschappen van een leerling te benadrukken binnen de ondersteuning in de klas.

Je leest meer over het voorkomen van schooluitval op deze pagina.

Ondervraging
Bij ondervraging is er een lagere inschatting van het begrips- of sociaal-emotioneel niveau bij de jeugdige, wat ook niet zonder risico’s is. Door deze ondervraging worden jeugdigen op een lager niveau aangesproken dan zij zouden willen en of aankunnen. Zij worden daardoor niet voldoende uitgedaagd op school wat ook tot spanningen kan leiden met jou als docent.

Ondervraging komt ook aan de orde wanneer een LVB is erkend en er vaak passende ondersteuning geboden wordt. Bij de leerling kan dit voor ontspanning zorgen.
Maar het kan, vanuit goede bedoelingen, ook voorkomen dat de zelfredzaamheid van de jeugdige vermindert, doordat te veel taken of verantwoordelijkheden uit handen genomen worden.

Mensen met een LVB hebben behoefte aan een houding en manier van communiceren die zijn aangepast aan de kenmerken die bij hun beperking horen. De tool aansluiten bij een LVB biedt handvatten in (hulp)gesprekken en geeft links naar verdieping.

Van het Kenniscentrum

cover handreiking vroegsignalering LVB

Vroegsignalering van een LVB

Deze handreiking beschrijft de mogelijkheden van vroegsignalering van een LVB.

Cover jeugdigen en jongvolwassenen

Handreiking Jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB

Bekijk welke persoons- en omgevingskenmerken een rol spelen.

e-learning 'Zie jij het, die LVB'

Zie jij het, die LVB?

Module 2 richt zich op tijdige herkenning, screeners en diagnostiek en het aanpassen van communicatie in het onderwijs.

LVBDaarkunjewatmee

Handreiking LVB? Daar kun je wat mee.

Handreiking voor het werken met kinderen met een LVB in het basisonderwijs en thuis.

Cover Je ziet het niet, leer het zien!

Je ziet het niet dus leer het zien

Praktische handvatten voor het tijdig herkennen van, en ondersteunen bij een LVB.

Meer lezen?

  • Als je als begeleider of professional uit het onderwijs moeite hebt om aan te sluiten met je communicatie bij het functioneringsniveau van de jeugdige met een LVB kan Steffie een handig hulpmiddel zijn om in te zetten! Steffie legt moeilijke dingen op een makkelijke manier uit. Bijvoorbeeld vrienden maken, DigiD, geldzaken en een bezoek aan de huisarts.
  • Reflectie is een gestructureerde manier om na te denken over ervaringen, om ze te begrijpen en te analyseren, en er dan betekenis aan te geven. In de handreiking van Balans in Beeld wordt uitgelegd wat overvraging en ondervraging bij jongeren met een LVB inhoudt. Er worden concrete handvatten aangereikt hoe je de ondersteuning zo vorm kunt geven, dat je de jongere kan stimuleren (uitdagen) zich te ontwikkelen. Lees meer.