Persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling van medewerkers t.a.v. complexe zorgvragen
Lonneke Groothuis – Intern crisisregisseur en adviseur zorgbeleid LVB en crisis bij Prisma
Ted Broeren – SPV en systeemtherapeut en initiatiefnemer van Centrum2020
Stichting Prisma (aanbieder VG-zorg in Brabant) zag en ziet een toename van zorgvragen op het snijvlak van VB, psychiatrie en complex gedrag. Daarnaast of tegelijkertijd is er sprake van personeelsverloop en verzuim en de inhuur van extern personeel (PNIL). Om hier iets tegen/aan te doen, is Prisma een partnerschap met Centrum2020 aangegaan met als doel om de benodigde expertise langdurig te bestendingen in een team. De samenwerking is gestart met een integraal plan van aanpak, waarbij ingezoomd is op 1 locatie. Een van de voorwaarden was dat het hele MT aangaf te willen investeren in deze nieuwe aanpak. Om die aanpak goed aan te laten sluiten en de kans van slagen te vergroten, is het belangrijk om helder te krijgen hoe het team is samengesteld, in welke fase het team zich bevindt, hoe ze samenwerken, of er conflicten zijn, hoe het zit met de veiligheid en met verzuimkosten etc. Ook wordt duidelijk wat ieders kwaliteiten zijn, waar ieders krachten liggen. Nagegaan moet worden hoe je die goed kunt inzetten om effectiever met elkaar te werken.
Gezamenlijk is geïnvesteerd in de persoonlijke en inhoudelijke ontwikkeling van medewerkers middels medewerker- en locatiegebonden ontwikkeltrajecten met een sterke focus op ‘vakinhoudelijke coaching & training on the job’. De medewerkers misten de tools om cliënten goed te begeleiden. Daarom werd theorie aangeboden en het handelen voor- en samengedaan in praktijksituaties. Zo werd kennis omgezet in kunde; zo ontstaat er vakmanschap. Een deel van de deelnemers leert vervolgens om collega’s te verrijken met de kennis en vaardigheden die ze hebben opgedaan.
Belangrijk is om ook nadruk te leggen op de persoonlijke effectiviteit en ontwikkeling. De mindset van een medewerker moet zo ingesteld zijn dat vakinhoudelijke kennis en vaardigheden kunnen landen. Alleen met de juiste mindset kan iemand ook vakinhoudelijk veranderen.
Ook moeten de leidinggevende en de gedragswetenschapper mee worden genomen in het profiel: Wat hebben zij nodig om een team mee te nemen in dit proces? Hoe moeten zij aangestuurd worden?
Medewerkers die aan dit traject hebben meegedaan ervaren meer werkgeluk, meer eigenaarschap, betere teamsamenwerking, meer competenties en een toename van effectiviteit. Er wordt gericht geïnvesteerd om dit ook blijvend te borgen.
Bij teams is gezien dat het verzuim en verloop lager zijn en meer stabiliteit is gekomen. Dat merken de cliënten ook. Zij ontregelen minder.
De zogenoemde sterkhouders van het team en de positieve opvallers zorgen ervoor dat deze positieve ontwikkeling niet afzwakt. Zij zorgen voor de continuïteit. Ook zijn de gedragskundige en manager daarvoor essentieel en dan met name hun aanwezigheid op de groep; zij coachen en zijn steunend aanwezig.
De teams maken zelf een plan van aanpak voor hoe ze het volgende jaar verder willen gaan.
Download hier de presentatie van Ted en Lonneke.
Meer informatie over Prisma.
Meer informatie over Centrum2020.
Verlengde-arm-constructie (coördinerend regiebegeleider) – voor de implementatie en borging van kennis en expertise.
Miranda Kaandorp – o.a. strategisch manager LVB/MVB intensief complexe zorg bij Prinsenstichting
Josje den Hartog-Bakker – Gz-psycholoog bij Prinsenstichting
Barry Ernst – coördinerend regiebegeleider bij Prinsenstichting
Behandelcentrum De Schar (onderdeel van Prinsenstichting) is een 3-milieusvoorziening in Schagen waar jongeren met een LVB tot 23 jaar verdeeld over 6 groepen leven, wonen en werken/naar school gaan. Er is dagbehandeling aanwezig, maar indien passend in hun behandeling, gaan de kinderen extern naar school of te werk.
Alweer 7 jaar terug is het initiatief ontstaan om met de verlengde-arm-constructie te gaan werken. Aanleiding hiervoor was dat op een woning de orthopedagoog minder beschikbaar was dan op dat moment nodig was en er waren vacatures open voor de behandeltak. Dit is samengepakt en toen is besloten dat het anders georganiseerd moest worden. Een van de collega’s had de opleiding hbo-pedagogiek afgerond en die persoon kende de doelgroep heel goed. Ze zijn met elkaar in gesprek gegaan en ook cliënten hebben meegedacht. Die collega is toen toegevoegd aan het behandelteam van die woning. Dus een vraag vanuit de praktijk en arbeidsmarktproblematiek hebben tot dit initiatief van de ‘verlengde-arm-constructie’ geleid.
Deze constructie wordt nu ingezet om de behandeling van deze jongeren zonder onderbrekingen te continueren op de woning. Naast een therapeut en regiebehandelaar zijn er hbo-opgeleide begeleiders die de functie van coördinerend begeleider invullen. Zij vormen de schakel tussen de regiebehandelaar en de begeleiders op de woning en bevorderen de uitvoering van de behandeling op de woning. Deze persoon is een ‘verlengstuk’ van de orthopedagoog en loopt ook op de locaties mee. De hoofdbehandelaar blijft eindverantwoordelijk. Het is dus een laag die erbij gekomen is. Voor jongeren betekent dit dat er geen onderbrekingen zijn in de behandeling. Voor hbo-geschoolde begeleiders is het een carrière-optie erbij. Voor regiebehandelaren betekent het een verlichting van hun takenpakket. Via deze constructie wordt de implementatie en borging van behandelkennis en -expertise bevorderd.
Ervaringen en hobbels
Teams ervaren het als prettig dat iemand mee komt doen en kijken en dat er ogen vanuit het behandelteam op de groep zijn.
Ook is nu duidelijker dat de behandeling niet alleen in de kamer van de therapeut plaatsvindt, maar dat het juist overal en op elk moment van de dag gebeurt. Voorheen werd het dagelijks begeleiden niet als behandeling gezien, nu wel. De algemene momenten op de groep zijn nu onderdeel van behandeling. Het is nu meer een doorlopend geheel.
In het begin was er de angst dat het vakgebied van de orthopedagoog in gevaar zou komen. Maar omdat de visie op behandeling beter is geworden en er nu geldt dat je het samen doet en niet alleen in de therapieruimte, is die angst er niet meer.
Een casus wordt aangehaald van een meisje van 18 jaar met o.a. trauma en gehechtheidsproblematiek. Ze heeft schrijftherapie gehad. Dit werd al voorbereid op de groep voordat ze naar de therapiesessie ging. Daarna was er ruimte voor regulering met de ‘verlengde arm’. Iedereen wist wat er met haar aan de hand was en wat er speelde. Haar levensverhaal is nu opgeschreven.
De functie van verlengde arm/coördinerend regiebegeleider wordt bekostigd vanuit de behandeling.
Er wordt niet gewerkt met teamleiders, maar wel met teamcoaches die coachen op zelforganisatie, kwaliteit van zorg en het behandelklimaat. Deze teamcoach en de ‘verlengde arm’ zorgen voor de teammedewerkers.
Download hier de presentatie van Miranda, Josje en Barry.
Meer informatie over de Schar, locatie van Prinsenstichting.
